Jak zaplanować okna w domu? Poradnik

Planując okna w domu musimy wziąć pod uwagę ich parametry techniczne, ale równie ważne jest zastanowienie się nad ich wielkością, usytuowaniem w poszczególnych pomieszczeniach oraz rozmieszczeniem względem stron świata. Radzimy na co zwrócić uwagę, by dobrze zaplanować okna w domu.

Jakie elementy mają wpływ na wybór okien

Umiejscowienie okien w domu, jak również ich rozmiary oraz dostosowanie do funkcji, jaką ma w przyszłości wypełniać pomieszczenie jest bardzo istotne i może mieć wpływ na komfort korzystania z wybudowanego domu. Wprawdzie zmiana usytuowania otworów okiennych lub ich zmniejszanie, czy powiększanie jest możliwe nawet po zakończeniu budowy, ale musimy pamiętać, że tego rodzaju czynności wymagają uzyskania oddzielnego pozwolenia na przebudowę budynku. Formalności, przez które trzeba przejść jest dokładnie tyle samo, jak w przypadku ubiegania się o pozwolenie na rozpoczęcie budowy domu od podstaw. Dlatego też zdecydowanie bardziej opłacalną, wydaje się być trafna decyzja podjęta już na wstępie. Podczas wyboru okien dobrze jest zwracać uwagę nie tylko na ich parametry termoizolacyjne, akustyczne oraz brać pod uwagę względy bezpieczeństwa. Bardzo ważne są też wymiary okien, ich praktyczne usytuowanie na danej ścianie oraz dobór i rozlokowanie w zależności od kierunków świata.

Dowiedz się: Jak wybrać energooszczędne i bezpieczne okno tarasowe

Dopasowanie wielkości okien do wymiarów otworu okiennego

Wielkość okien zależy oczywiście od wielkości otworu okiennego, jaki wykonano w trakcie budowy. Ten z kolei musi być zgodny z założeniami architekta, który wykonał projekt budynku. Do tych wymiarów, uwzględniając grubość okładzin ściennych oraz warstwy ocieplenia należy dopasować okno. To niby oczywiste, ale częstym błędem jest próba "dopasowania" standardowego okna do niestandardowych wymiarów otworu okiennego. Przy zbyt małym oknie powstają luzy montażowe, sięgające niekiedy nawet po 10 cm z każdej strony okna, co jest absolutnie niezgodne z zasadami montażu okien. Zamontowane w ten sposób okno nie będzie ani odpowiednio stabilne, ani tym bardziej – szczelne i ciepłe. Podobne problemy niesie za sobą zakup okien za dużych w stosunku do otworu okiennego. Trzeba wówczas kuć ściany i poprawiać ocieplenie domu. Nietrudno w takich sytuacjach o popełnienie błędu, który w następstwie będzie skutkował stratami ciepła z pomieszczeń domu, a tym samym wysokimi rachunkami za energię potrzebną do ogrzania wnętrz w sezonie zimowym.

Przed zakupem okien trzeba dokładnie wymierzyć otwory, w których zamierzamy je umieścić. Ogólnie przyjętą zasadą jest, że okno i drzwi balkonowe powinny być o 3–4 cm węższe oraz niższe od wymiarów, jakie ma przygotowany pod nie otwór. Dopuszczalne luzy montażowe to bowiem nie więcej niż 1,5 do 2 cm z każdej strony okna.
Takie luzy zapewniają prawidłowe, tj. stabilne i szczelne osadzenie okna w otworze okiennym.
Po ich wypełnieniu – okno zachowuje przypisane mu parametry ciepłochronności oraz izolacyjności akustycznej. 

Okna w domu a aranżacja wnętrza

Głównym zadaniem okna jest doświetlenie światłem naturalnym wnętrza, w którym je zamontowano. Przyjmuje się, że w pomieszczeniach mieszkalnych – łączna powierzchnia okien nie może stanowić mniej niż 1/8 powierzchni podłogi. Jest to jednak jedynie powierzchnia minimalna, jakiej potrzeba na doświetlenie poszczególnych wnętrz. Oczywiście powierzchnia przeszkleń może być większa, trzeba jednak zastanowić się dobrze nad rozmieszczeniem okien w kontekście funkcjonalności i rozplanowania wnętrza. Może się okazać, że wnętrze będzie świetnie oświetlone, ale za to bardzo trudne do umeblowania.
Dla możliwości urządzenia pomieszczenia znaczenia ma także rodzaj okien i sposób ich otwierania. Pamiętajmy, że do otwarcia okna rozwiernego potrzeba jest tyle miejsca we wnętrzu, ile wynosi szerokość jego skrzydeł. Ważne jest to, czy okno ma się otwierać na lewą, czy prawą stronę (niewłaściwa decyzja może sprawić, że otwarte skrzydło zajmie pół pokoju, zamiast kawałka miejsca wzdłuż ściany).

Duże przeszklenia sprawiają, że pomieszczenia wydają się bardziej przestronne. Fot. Vetrex

Przeczytaj też: Jak okna energooszczędne wpływają na wentylację domu

Planując zakup okien do domu uwzględnijmy koniecznie zarówno możliwość komfortowego użytkowania okna, jak i całego pomieszczenia. W niektórych przypadkach o wygodzie i funkcjonalności pomieszczenia decydować może bowiem przesunięcie okna o zaledwie kilka centymetrów w jedną bądź drugą stronę, albo zamontowanie okna o innym sposobie jego otwierania.

Wybór okien, a kierunek świata i rodzaj pomieszczenia

Komfort korzystania z poszczególnych pomieszczeń w domu uzależniony jest od ich odpowiedniego rozplanowania względem kierunków świata. Wybierając okna do salonu, sypialni, kuchni, itp. – należy kierować się tą zasadą.

Dowiedz się więcej: Jak światło wpływa na nasze samopoczucie

W pokojach dziennych, salonach, pokojach gościnnych okna powinny znajdować się od strony południowej lub zachodniej. Zapewni to największą ilość światła, w porach kiedy korzystamy z tych pomieszczeń. Z tego samego powodu, w sypialniach najkorzystniej jest zaplanować okna wychodzące na wschód. Poranne słońce ułatwi wstawanie nawet największym śpiochom. Z kolei w kuchni okno powinno się znaleźć w północnej ścianie. Dzięki temu pomieszczenie nie będzie się dodatkowo nagrzewać od słońca.
W każdym przypadku powinniśmy zadbać o termoizolacyjność okien - obecnie maksymalna wartość współczynnika przenikania ciepła dla okien wynosi 1,1 W/(m²K), a im jest niższy, tym okno jest cieplejsze, czyli rachunki za ogrzewanie - niższe.

UWAGA: ten parametr dotyczy CAŁEGO okna (Uw), a nie tylko oszklenia (Ug).

W oknach, szczególnie znajdujących się od południa zadbajmy też o odpowiednie osłony, chroniące w miarę potrzeby przed nadmiernym nagrzewaniem przed słońcem. Osłony okien docenimy też w sypialni. Do sypialni, czy pokoju dziecka możemy także wybrać okna o podwyższonych parametrach izolacyjności akustycznej.

Odpowiednie zaplanowanie okien w domu pozwoli nam się cieszyć dobrze oświetlonymi i funkcjonalnymi pomieszczeniami.