Okno dachowe - przepisy

Wydaje się, że nic prostszego - udajemy się do producenta okien połaciowych, kupujemy okno
o pożądanych wymiarach i kształtach, a następnie montujemy w dachu i korzystamy z pięknie doświetlonych pomieszczeń pod dachem. Tymczasem, w niektórych przypadkach montażowi okna dachowego mogą sprzeciwiać się przepisy Prawa Budowlanego.

Okna dachowe w zgodzie z przepisami prawa

Wszystkie otwory okienne, w tym także okna połaciowe powinny być sytuowane
w budynkach w taki sposób, aby odpowiadały przepisom prawa. Według norm, okno dachowe, aby odpowiednio spełniało swoje funkcje, powinno znajdować się na określonej wysokości od podłogi. W przypadku kondygnacji usytuowanych do 25 m ponad poziomem terenu – wysokość ta wynosi przynajmniej 85 cm. Odległość należy mierzyć biorąc pod uwagę powierzchnię podłogi oraz dolną krawędź okna. Dla kondygnacji znajdujących się wyżej niż 25 m nad poziomem terenu – wysokość okna ponad linią podłogi powinna być wyższa niż 110 cm. Regulacje te wprowadziło w stosownym rozporządzeniu MSWiA.
Dodatkowe regulacje wprowadza Instytut Techniki Budowlanej dla okien dachowych wyposażonych w nawiewniki. Nawiewniki okienne to, jak wiemy – opcjonalny element, który umożliwia wentylację pomieszczenia bez konieczności otwierania okna. W oknach dachowych są one bardzo często stosowane. Tymczasem zgodnie z kolejną restrykcją – nawiewnik okienny powinien znajdować się na wysokości przynajmniej 200 cm nad poziomem podłogi (licząc tę wysokość od jego dolnej krawędzi).
Wspomniane przepisy nie wchodzą w konflikt z tym, co jest zalecane przez specjalistów. Zaleca się bowiem montować okna w taki sposób, aby ich górna krawędź znajdowała się na wysokości 220 cm od podłogi, a dolna 110 – 140 cm. Takie umieszczenie okna jest bowiem najbardziej racjonalne ze względu na jego funkcje użytkowe.
Zarówno dla użytkowników, jak i przepisów prawa nie bez znaczenia pozostaje także wielkość okna. Dla pomieszczeń, w których mają przebywać ludzie, normy określają ją jako stosunek powierzchni podłogi do wielkości okna w świetle jego ościeżnicy i wartość ta wynosi 1:8. W przypadku okien dachowych ważny jest także kąt nachylenia połaci - im kąt ten jest większy, tym okno powinno być wyższe. Ponadto, niezależnie od przepisów prawnych, warto wiedzieć, że pomieszczenie zawsze będzie lepiej doświetlone, jeśli zamontujemy w nim kilka mniejszych okien zamiast jednego dużego.
W przypadku domów jednorodzinnych, w których okna dachowe już są zamontowane, a nowe mają mieć wymiary zbliżone do istniejących, nie ma konieczności ubiegania się o wydanie pozwolenia na budowę. Konieczne jest jednak zgłoszenie zamiaru prowadzenia remontu do Starostwa Powiatowego, z określeniem jego zakresu, terminu i sposobu prowadzenia. Jednak już
w sytuacjach, w których nowe okna miałyby mieć inne parametry, kształty lub rozmiary od tych, które posiadamy obecnie – inwestycja jest traktowana, jako przebudowa obiektu mieszkalnego i wymaga pozwolenia na budowę.

Okno dachowe, a granica działki

Większość inwestorów wie, że ściana budynku z otworami okiennymi powinna znajdować się 4 m od granicy działki i że odległość ta może zostać zmniejszona jedynie w niektórych przypadkach. Często jednak zastanawiamy się, jak sprawa ma się w stosunku do otworów okiennych umieszczonych nie w ścianie, a w dachu. Otóż wszystko precyzuje Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku, w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. 

§ 12. punkt 4 wspomnianego rozporządzenia brzmi: Odległość, mierzona w poziomie, od najbliższej krawędzi otworu okiennego umieszczonego na dachu lub w połaci dachowej do granicy działki budowlanej nie może być mniejsza niż 4 m.
Widzimy zatem, że oddalenie okien dachowych od granicy działki powinno być identyczne, jak w przypadku zwykłych otworów okiennych, sytuowanych w ścianach.

Okna dachowe w budynkach objętych ochroną konserwatorską

Każdy remont zabytku, a już szczególnie taki, który ingeruje w jego wygląd zewnętrzny – wymaga pozwolenia na budowę oraz zezwolenia Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Prace remontowo-budowlane nad obiektami wpisanymi do Rejestru Zabytków są zawsze wykonywane pod szczególnym nadzorem. Powinni prowadzić je pracownicy posiadający stosowne kwalifikacje oraz praktykę zawodową w zakresie konserwacji
i odrestaurowywania budowli. Wymaga się, aby kierownik robót, oprócz niezbędnych uprawnień budowlanych, miał dodatkowo przynajmniej dwuletnią praktykę w pracach nad obiektami zabytkowymi.
Montaż okien dachowych w zaadaptowanych strychach starych kamienic, które znajdują się
w Rejestrze Zabytków może okazać się w wielu przypadkach całkowicie niemożliwy. Decyzję taką zawsze podejmuje konserwator wojewódzki. Często wiele zależy od jego dobrej woli, ponieważ Prawo Budowlane takie obiekty traktuje na równi z pozostałymi. Wielokrotnie zdarza się tak, że okna dachowe pomimo tego, że szpecą z daleka zabytkowy obiekt – znajdują się na jego dachu, a tam, gdzie pozostałyby praktycznie niewidoczne – nie można uzyskać zgody na ich montaż. Wtedy, jedynymi elementami doświetlającymi poddasze są stare lukarny lub mansardy. Niestety, z odmowną decyzją konserwatora można zrobić niewiele zrobić. Możliwe jest wprawdzie zaskarżenie jej do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, ale na zmianę postanowienia w dalszym ciągu istnieje niewielka szansa.